Κείμενα
Γιατί δεν είμαι Αντι-πριμιτιβιστής (Μέρος Α’)
Εισαγωγή
Δεν υπήρχε πολιτισμός που να κράτησε πάνω από κάποιες εκατοντάδες χρόνια. Είναι λογικό ότι αυτός στον οποίο εξαναγκαζόμαστε να ζούμε σήμερα (Δυτικός, Ευρω-Αμερικανικός, Καπιταλιστικός, Μετα-βιομηχανικός, όπως θέλει κανείς να τον αποκαλεί…) θα καταρρεύσει επίσης μια μέρα.
Οι ανισότητες ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς, ανάμεσα στους εντολοδότες και τους εντολοδόχους, προσδιορίστηκαν και δέχθηκαν την κριτική από αναρχικούς εδώ και 150 χρόνια και γίνονται ολοένα και πιο φανερές και πιο αποκρουστικές. Η δημόσια δυσαρέσκεια πολώνεται εύθυμα, εμποτίζεται με μια εύκολη από-ανθρωποποίηση των προκαθορισμένων εχθρών, οι λεγόμενοι πόλεμοι πολιτισμού συνεχίζονται γοργά. Το συντριπτικό βάρος που εναποτίθεται στο φυσικό κόσμο και τους ιθαγενείς λαούς (συμπεριλαμβανομένων των ημι-νόμιμα εκτοπισμένων) από την εξόρυξη φυσικών πόρων(1) και η επέκταση και ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων συνεχίζεται αμείωτα.
Το τέλος αυτού του πολιτισμού μπορεί να έχει τα χαρακτηριστικά κάποιας αποκαλυπτικής και φιλοπόλεμης ταινίας τρόμου, παρόμοιας με αυτό που έχει ονομαστεί «Η Κατάρρευση», τροφή για την αμερικανική λαϊκή κουλτούρα της περασμένης δεκαετίας. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να είναι σαν μια αργή διάβρωση της τεχνολογικής εξάρτησης με μια συνοδεύουσα αναστροφή σε μια πιο απλή, αποκεντρωμένη, και τοπικο-κεντρική κουλτούρα, με τους λαούς να χρησιμοποιούν βιομηχανικά γκάτζετ και να τα ψευτο-επιδιορθώνουν για όσο υπάρχουν πρώτες ύλες. Μπορεί ακόμα να είναι και το αποτέλεσμα μια αυτό-οργανωμένης αναδόμησης του ουρμπανισμού, ευθυγραμμισμένου με τους θεατρινισμούς που αφορούν την Επαναστατημένη Βαρκελώνη (Ιούλιος 1936 – Απρίλιος 1937). Όλοι οι αναρχικοί συμφωνούν, πάντως, ότι η τωρινή οργάνωση του πολιτισμού είναι μη υπερασπίσιμη.
Ο φόβος του αναρχισμού
Οι ενστάσεις στις ιδέες και οράματα των διαφόρων σχολών του αναρχισμού προέρχονται απ’ όλες τις κατευθύνσεις. Οι αναρχικοί τείνουν να προσέχουν περισσότερο αυτές που προέρχονται από Φιλελεύθερους και Αριστεριστές, αυτούς που υποτίθεται έχουν τους ίδιους σκοπούς με τους αναρχικούς, ή αν όχι ακριβώς τους ίδιους, τότε τουλάχιστον γι’ αυτό που αποκαλούν Κοινωνική Δικαιοσύνη (οι ενστάσεις από συντηρητικούς, αντιδραστικούς, ρατσιστές, λαϊκιστές και φασίστες προέρχονται από την επιμονή τους στις κοινωνικές ιεραρχίες, το Κράτος, και την Αρχή της Ηγεσίας, και γι’ αυτό είναι αδιάφορες).(2)
Μια από τις κύριες αντιρρήσεις τους στην αναρχική επανάσταση είναι ότι χιλιάδες, αν όχι εκατομμύρια, θα πεθάνουν, είτε από τις βίαιες και εκδικητικές πράξεις λόγω του ταξικού μίσους ή από την κλίση των Μαζών να είναι βάρβαρες και ψυχοπαθείς. Σύμφωνα με διάφορους κρατιστές ιδεολόγους, το μόνο εμπόδιο σε μια συνεχή κατάσταση αρπαγών, δολοφονιών και γενικευμένης λεηλασίας είναι ένα δυνατό κράτος με τους εξουσιαστικούς παράγοντές του να κρατάνε αυτά τα ασταθή και χαοτικά ερείπια σε τάξη. Σίγουρα υπάρχει μια ειρωνεία για την αριστερά – η αναρχική ένσταση σε μια αντι-πολιτιστική προοπτική που πρωταρχικά βασίζεται στο ίδιο επιχείρημα.(3)
Η παράνοια των μπουρζουάδων φιλελεύθερων είναι ότι αυτά τα ερείπια θα τους στοχοποιήσουν άμεσα και προσωπικά και θα πέσουν θύματα κακοποίησης, επιθέσεων και/ή δολοφονιών – ένα πιθανώς δικαιολογημένο αίσθημα, αφού αυτοί που κατέχουν περιουσίες, εκμεταλλεύονται τους εργάτες, και γενικά κακομεταχειρίζονται τους ανθρώπους, θα είναι πιθανότατα τα πρώτα θύματα των διαφόρων μορφών εκδίκησης από την εξεγερμένη εργατική τάξη. Η άλλη ανησυχία είναι ότι η περιουσία και ο πλούτος τους θα απαλλοτριωθεί χωρίς αποζημίωση, το τυπικό αποτέλεσμα μιας αυθεντικής προλεταριακής επανάστασης.
Μια μακρόχρονη αίσθηση της μπουρζουαζίας είναι ο προσδιορισμός που κάνουν για τους εαυτούς τους σαν τάξη (και οι υποτιθέμενες θετικές ποιότητες όπως η εγκράτεια, η μετριοφροσύνη, η ηθικότητα, σε αηδιαστικό βαθμό) απέναντι στην ολικότητα της κοινωνίας. Η παράνοιά τους για κάθε ίχνος επανάστασης μπορεί να φανεί σε μια αναστροφή του σλόγκαν των Wobbly: «Ένας Τραυματισμός σε Έναν, Φωτισμένο, Οικονομικά Ισχυρό Ιδιοκτήτη είναι ένας Τραυματισμός σε Όλους».
Η παράνοια των Αριστεριστών είναι να μην εκτεθεί η άχρηστη –αν όχι αντεπαναστατική– κοινωνική λειτουργία τους σε κάθε εξεγερτική ή επαναστατική κατάσταση (πόσο μάλλον κατά τη διάρκεια και μετά από μια αποφασιστική και οριστική ρήξη με τον καπιταλισμό). Το αναπόφευκτο αποτέλεσμα θα είναι ότι τα ερείπια θα γελοιοποιήσουν γρήγορα ή αλλιώς θα διασκορπιστούν με τους Αριστεριστές. Η καλοκάγαθη καθοδήγηση και προοδευτικά φωτισμένη διακυβέρνηση, αν όχι προσωπικά γι’ αυτούς, θα δείξει πρωταρχικά εξουσιαστές και εξουσιαζόμενους.
Μια τέτοια έγνοια έχει διατυπωθεί ρητά τουλάχιστον από τον καιρό της Μεγάλης Γαλλικής Επανάστασης, όπου οι Ιακωβίνοι εξέφραζαν συχνά το φόβο τους και την απέχθεια για τους προλετάριους/κανάγιες. Ο χαρακτηρισμός – ή καλύτερα, καρικατούρα – συμμοριών ανεξέλεγκτων που ήθελαν απλά να καταστρέψουν ιδιοκτησίες και να βλάψουν ανθρώπους (τα μη-ανθρώπινα ζώα δεν είχαν [ξανα]εφευρεθεί ακόμα στην Ευρώπη) είναι συχνός στον αντι-αναρχικό σοσιαλισμό των Μαρξιστών όπως και των μη-Μαρξιστών.
Ο φόβος του Αναρχο-Πριμιτιβισμού
Οι αναρχικοί που είναι αρνητικοί προς τον αναρχο-πριμιτιβισμό και εχθρικοί προς αναρχο-πριμιτιβιτιστικές ή αντι-πολιτιστικές συζητήσεις προσπαθούν να κλείσουν κάθε συζήτηση με την υπόθεση ότι «εκατομμύρια θα πεθάνουν» ή ότι αυτές οι προοπτικές «προωθούν τη γενοκτονία».(4) Αν πάρουμε σοβαρά αυτές τις δηλώσεις, όπως κατατίθενται (που δεν είναι στην ουσία και πολύ σοβαρές), τότε χρειάζεται να απαντήσουμε με μια σχετική ερώτηση: Ποιοι, ακριβώς, είναι αυτά τα εκατομμύρια ανώνυμων που υποτίθεται θα πεθάνουν είτε άμεσα, ή πολύ σύντομα, από τη στιγμή που δε θα υπάρχει ηλεκτρισμός;
Οι χιλιάδες κάτοικοι στις πόλεις θα πεθάνουν της πείνας χωρίς τα τρένα και τα φορτηγά που μεταφέρουν φαγητό από την επαρχία και τα λιμάνια στα ράφια των σούπερ-μάρκετ; Αν συγκρατηθούν οι υπόνομοι, και χωρίς επαρκή πρόσβαση σε καθαρό νερό, θα πεθάνουν από χολέρα και τύφο; Δε θα συμβεί αυτό αν οι επαναστάτες έχουν επιτύχει να ιδρύσουν μια αρχική βάση, κάποιο είδος αναρχικής πόλης/περιοχής; Δε θα προσπαθήσουν οι καπιταλιστές να μας κάνουν να πεθάνουμε της πείνας; Δε θα προσπαθήσει η παγκόσμια εξουσιαστική τάξη να καταστρέψει τις αστικές μας υποδομές, με τον ίδιο τρόπο που το έχει κάνει σε μη-επαναστάτες εχθρούς σε Βοσνία, Ιράκ, Αφγανιστάν, Γάζα, Τσετσενία…;
Χιλιάδες Πεθαίνουν Ιατρογενετικά
Η επαρκής ιατρική πρόσβαση είναι ένα άλλο μόνιμο επιχείρημα των αντι-πριμιτιβιστών. Έχουν αποφασίσει ότι η επιθυμία να αντιστρέψουμε την εισβολή της βιομηχανικής ιατρικής σημαίνει την καταδίκη χιλιάδων ή εκατομμυρίων σε θάνατο, είτε από έλλειψη ιατρικής περίθαλψης, είτε από πείνα ή κι από τα δύο. Σε σχέση με το ιατρικό θέμα, ποιοι είναι οι άνθρωποι που οι ζωές τους θα τίθεντο σε κίνδυνο σε ένα αναρχο-πριμιτιβιστικό μέλλον; Οι άνθρωποι με νεφρική ανεπάρκεια που δε θα είχαν πρόσβαση στην αιμοκάθαρση;(5) Οι άνθρωποι που πρέπει να λαμβάνουν τροφή μέσα γαστρικών σωλήνων; Οι άνθρωποι που δεν μπορούν να αναπνεύσουν χωρίς σωληνάκια; Αυτοί που είναι εξαρτημένοι από άλλες ιατρικές παρεμβατικές διαδικασίες όπως οι μεταμοσχεύσεις οργάνων; Και τι γίνεται για τους περίπου 200.000 που πεθαίνουν ετησίως από τη λάθος διάγνωση, τη λανθασμένη φαρμακευτική θεραπεία, από αμέλεια ή από ατυχήματα στα νοσοκομεία, τις εγκαταστάσεις ανάρρωσης κ.τ.λ., από τσαπατσούλικες εγχειρήσεις και/ή έκθεση σε μολυσματικούς παράγοντες;(6) Δεν υπάρχει στοιχειώδης αναρχική κριτική του φαρμακευτικού-βιομηχανικού συμπλέγματος, και του ότι βασίζεται στα πρωτόκολλα LD-50, στα πειράματα σε ζώα, σε μια πληθώρα βλαβερών ή φονικών λεγόμενων παρενεργειών και άλλα αναπάντεχα αποτελέσματα.
Υπονοούν οι αντι-πριμιτιβιστές αναρχικοί ότι οι μολύνσεις (η ακμή και η σήψη;) είναι –αναπόφευκτες και κατά καιρούς φονικές – ένα ενοχλητικά τυπικό ψέμα.(7) Αυτοί που κάνουν αυτή την υπόθεση δεν καταλαβαίνουν τις τεχνικές θεραπείας που έχουν οι μη-πολιτισμένοι άνθρωποι ή τη συνεχή χρήση φυτικών φαρμάκων από κατοίκους αγροτικών και αστικών περιοχών. Για να μην αναφέρουμε τη ντοκουμενταρισμένη –πριν 4000 χρόνια– παλιά ιστορία της Παραδοσιακής Ασιατικής Ιατρικής.
Οι μελέτες των εθνοβοτανιστών και ανθρωπολόγων παρουσιάζουν άπειρα παραδείγματα των μακροχρόνιων χρήσεων των φυτών για ιατρικούς λόγους, για τη θεραπεία από τον πονοκέφαλο έως την αϋπνία και αιμορραγίες και, ναι, μολύνσεις. Οι αρχαιολόγοι έχουν βρει σκελετικά υπολείμματα πρώιμων ανθρώπων που είχαν φανερά τραυματιστεί και έχουν επιβιώσει για χρόνια. Οι αντι-πριμιτιβιστές που φοβούνται τα ιατρικά αυτά θέματα που απειλούν τη ζωή δεν κατανοούν επίσης την ιστορία και πρακτική της αλλοπαθητικής – λάθος ονομασία της Δυτικής Ιατρικής απ’ αυτούς που υιοθετούν τους ισχυρισμούς του Ευρω-αμερικανικού αποικιοκρατισμού. Εκτός του ότι είναι μια σχετικά καινούργια επινόηση, η αλλοπαθητική, σαν εργαλείο θεραπείας, κατέχει πολλές απ’ τις επιτυχίες της, ειδικά από τη στρατιωτική ιατρική και συγκεκριμένα στη φροντίδα τραύματος. Οι αλλοπαθητικοί τείνουν να είναι εξουσιαστές, βασίζονται σε βελτιωτικές θεραπείες της αυστηρότερης ίσως κατηγορίας της δουλειάς του μοντέρνου πολιτισμού, αυτής του θεράποντα και του ασθενή. Η αλλοπαθητική είναι επεκτατική, οι θιασώτες της και οι υποστηρικτές της συνεχώς παλεύουν να εκτοπίσουν και/ή καταστείλουν όλα τα άλλα θεραπευτικά όργανα.
Και προχωράει. Κάποιοι ασθενείς δεν έχουν την παραμικρή γνώση και ικανότητα να αποφασίσουν για την πορεία των θεραπειών τους. Οι αλλοπαθείς είναι σίγουρα δέκτες επιτυχημένων θεραπειών. Χιλιάδες ασθένειές τους θεραπεύονται, και οι ζωές παρατείνονται. Αλλά είναι η ποσότητα αυτών των επί πλέον χρόνων, μηνών, ημερών σε διάφορα είδη εξασθενισμένων θεραπειών (όπως η χημειοθεραπεία ή η αιμοκάθαρση ανάμεσα σε άλλες) συγκρίσιμη με την ποιότητα μιας μη-αλλοτριωμένης αδιαμεσολάβητης – αλλά μικρότερης σε διάρκεια ζωής;(8)
Τα ζητήματα υγείας φαίνονται ότι κυριαρχούν στους πιο πολλούς αντι-πριμιτιβιστές αναρχικούς, αλλά φαίνεται επίσης ότι δεν υπάρχει μια συγκλίνουσα ανάλυση της κυρίαρχης ιατρικής δομής και της έμφυτης και επακόλουθης θέσμισης του κοινωνικού ελέγχου.(9)
Σε αντίθεση, η φυτική θεραπεία των Ιθαγενών Αμερικανών, Αφρικανών, Ασιατών (παραδοσιακή και μη) και Ευρωπαίων, έχει πολύ μακρύτερη παράδοση, και βασίζεται σε εμπειρική πρόοδο μέσα από τη δοκιμή και το λάθος τόσο των εξασκούμενων όσο και των ασθενών.(10) Πιθανώς ξεκίνησαν με το να παρακολουθούν άλλα ζώα στο περιβάλλον τους, έτσι οι άνθρωποι είχαν μια εκτεταμένη φαρμακοποιία –με βάση τα φυτά– για περίπου όσο χρόνο έχουμε υπάρξει σαν ταξινομήσιμα είδη – και κάποιοι παλαιο-ανθρωπολόγοι ισχυρίζονται ότι η χρήση θεραπευτικών τροφών, όπως αυτές με τη χρήση φωτιάς, ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρωποειδούς προϊστορίας.
Χιλιάδες Πεθαίνουν Βιομηχανικά
Χιλιάδες πεθαίνουν ή τραυματίζονται κάθε χρόνο σε εργατικά ατυχήματα στον ανεπτυγμένο βιομηχανικό κόσμο.(11) Οι αυτό-διαχειριζόμενες διαδικασίες ασφαλείας και οι οδηγίες προστασίας της υγείας, μπορεί να κάνουν τους χώρους εργασίας λιγότερο επαχθή μέρη για να βρίσκεται κανείς, αλλά δεν μπορούν να εξαφανίσουν τους κινδύνους που είναι έμφυτοι σ’ αυτούς. Είναι, επίσης, σημαντικό να αναφέρουμε ότι πολλές από τις βελτιώσεις στους χώρους εργασίας που έγιναν στις ΗΠΑ τον τελευταίο μισό αιώνα είναι αποτέλεσμα κυρίως της OSHA (Occupational Safety and Health Administration) και άλλων γραφειοκρατικών διαδικασιών και νομικών κινήσεων και μηνύσεων εναντίον ιδιοκτητών. Στην ουσία, το δικαστικό χέρι της κυβέρνησης χρησιμοποιείται για να αντιμετωπίσει τις αντι-προλεταριακές υπερβάσεις της οικονομικής ελίτ, κατάσταση που δύσκολα αντιμετωπίζεται αν θέλουμε σοβαρά να καταργήσουμε το κράτος.
Δεκάδες χιλιάδες σκοτώνονται ή τραυματίζονται σε αυτοκινητιστικά δυστυχήματα κάθε χρόνο.(12) Αν τα ταξίδια με αυτοκίνητο πρόκειται να συνεχιστούν, τότε η αναρχική επανάσταση θα διώξει τους κακούς οδηγούς από τους δρόμους; Η αυτοδιαχείριση της παραγωγής και η διανομή θα κάνει τους μοτοσικλετιστές, τους ποδηλάτες και τους πεζούς πιο καλά ορατούς στους οδηγούς αυτοκινήτων, λεωφορείων και φορτηγών; Ή μια αυτό-διαχείριση των τρένων θα αποτρέψει τις εκτροχιάσεις; Θα εμποδίσει η αυτό-διαχείριση τα πλοία να βυθίζονται, να συγκρούονται ή θα σταματήσει τις διαρροές πετρελαίου; Η ομοσπονδία των αυτο-διαχειριζόμενων ναυτιλιακών βιομηχανιών θα είναι ικανή να σταματήσει τη ρύπανση των υδροφόρων οδών; Ή θα εμποδίσει τους ακούσιους ακρωτηριασμούς και θανάτους θαλάσσιων θηλαστικών;
——————–
Σημειώσεις
1. H άποψη ότι το νερό, το χώμα, τα αποθέματα μετάλλων, τα δάση, τα ζώα, και οι ιθαγενείς θεωρούνται φυσικοί πόροι (που μπορούν να εξορυχθούν/χρησιμοποιηθούν/ καταστραφούν) δε φαίνεται να ενοχλεί τους πιο πολλούς από τους αναρχικούς που υποστηρίζουν τον πολιτισμό.
2. Τις τελευταίες δεκαετίες υπάρχει μια συνειδητή τάση ανάμεσα στους Δεξιούς να υιοθετούν το στυλ και τη ρητορική των οπαδών της αντι-παγκοσμιοποίησης και του αντι-ιμπεριαλισμού, αλλά αυτό δε θα έπρεπε να ξεγελάει κανέναν. Οι όποιες ομοιότητες με πτυχές του Αριστερισμού ή του αναρχισμού είναι καθαρά ρητορικές. Είναι ίσως κατανοήσιμο στην μεταμοντέρνα εποχή, το ότι τέτοιοι δεξιοί σχηματισμοί και ο λόγος τους δεν γελοιοποιούνται αμέσως, αν και παράξενο. Μαζί με τη σύγχυση και τη γενική ασυναρτησία που έχει διαποτίσει την Αριστερά και την επακόλουθη ανικανότητα να ξεχωρίσει τη δική της ρητορική από την απροκάλυπτη ατζέντα των Δεξιών, θολώνεται εύκολα ο λόγος, επιτρέποντας στους αντιδραστικούς να ανθίζουν λόγω των ομοιοτήτων ανάμεσα στα αντίστοιχα εξουσιαστικά τους σχέδια. Πολλοί αναρχικοί, μπερδεμένοι από τη σύνδεσή τους με τις Αριστερές αντιλήψεις, παγιδεύονται απ’ αυτό επίσης.
3. Είναι μόνο ειρωνικό, πάντως, αν πάρουμε στα σοβαρά αυτούς τους αναρχικούς ότι ενδιαφέρονται ουσιαστικά για μια αναρχική επανάσταση (αληθινά αντι-ιεραρχική, αντι-κρατική, και αντι-καπιταλιστική), στην οποία κανείς δεν θα ήθελε ή δεν θα μπορούσε να πιεστεί ή να εξαναγκαστεί να κάνει ο,τιδήποτε δεν είναι εθελοντικό. Πολλά από τα σχέδια που προβάλλουν οι αριστεροί αναρχικοί ακούγονται περισσότερο ή λιγότερο – σαν διαχειρισμένες εκδόσεις αυτού που υπάρχει σήμερα, απλά με πιο πολλές εκφάνσεις. Η ρητορική του «χτίζουμε το νέο μέσα από το παλιό» αποφεύγει επιδέξια τού να περιγράψει σαφώς αυτό που είναι, πέρα από τη νομενκλατούρα, αμφισβητήσιμο ως προς το «παλιό».
4. Οι αναρχικοί που έχουν γράψει για τους υποτιθέμενους μαζικούς θανάτους –περιλαμβανομένων των Andrew Flood (στον οποίο αναφέρομαι παρακάτω), Chaz Bufe, Brian Oliver Sheppard, Ian McKay, και – όταν ακόμα το έπαιζε αναρχικός – Murray Bookchin.
5. Τα Νεφρικά Δεδομένα των ΗΠΑ για το 2004 αναφέρουν πάνω από 1 εκατομμύριο ασθενείς που χρειάζονταν αιμοκάθαρση ανά τον κόσμο, ενώ οι θάνατοι ήταν περίπου 250.000 μόνο στις ΗΠΑ ετησίως.
6. Σύμφωνα με την εργασία του S. Starfield’s «Είναι όντως οι ΗΠΑ οι καλύτερες στον κόσμο» που δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό του Αμερικανικού Ιατρικού Συνδέσμου» 284: 483-85 (2000), καταγράφονται 106.000 περιστατικά με θανάτους από ναρκωτικά το χρόνο, από ιατρικά λάθη στα νοσοκομεία περίπου 20.000, από άχρηστα χειρουργεία περίπου 12.000, και από λάθη στη θεραπεία περίπου 7000.
7. Ο ειδικός στην ιατρική Chaz Bufe μας διαβεβαιώνει στο μοραλιστικό του αριστούργημα «’Ακου, Αναρχικέ!» ότι: «Θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο, για παράδειγμα, να υποστηρίξουμε ότι θα ήμαστε καλύτερα χωρίς αντιβιοτικά… Η επιστροφή στο προβιομηχανικό τεχνολογικό επίπεδο 500 χρόνων πριν δε θα θα εξαφάνιζε μόνο τα «μέσα» για την καταπολέμηση ασθενειών… Τα πιο πολλά παιδιά θα πέθαιναν από ασθένειες πριν την ενηλικίωση». Αυτή δεν είναι η μόνη ατεκμηρίωτη θέση στο κατεβατό του Bufe, αλλά είναι από τις πιο (άθελα) ιλαρές. «Τα πιο πολλά» παιδιά δεν πέθαιναν 500 ή 1000 χρόνια πριν. Αν ήταν έτσι, ο πληθυσμός της γης θα ήταν σημαντικά μικρότερος. Σε πολλά έργα αντι-πριμιτιβιστών υπάρχουν παιάνες για τα αντιβιοτικά και άλλες ιατρικές παρεμβάσεις/επινοήσεις. Δεν έχει σημασία που η κατάχρηση αντιβιοτικών στο κρέας και βιομηχανίες γάλακτος έχει μολύνει τους τοπικούς πόρους τροφής και νερού, δεν έχει σημασία που η λάθος χρήση των αντιβιοτικών στους ανθρώπους έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία/προσαρμογή Σούπερ Ιών, βακτηρίων που έχουν αναπτύξει αντίσταση σε κάθε διαδοχικό αντιβιοτικό που τους σερβίρεται.
8. Για μια ρητά ριζοσπαστική εξέταση του θέματος, βλέπε το N’Drea: Ο Αγώνας μιας Γυναίκας για να Πεθάνει Όπως Θέλει (Eberhardt Press, 2008) στο οποίο μπορεί να κάνει αλλοπαθητικές θεραπείες πριν επαναδιεκδικήσει τον έλεγχο πάνω στη θεραπεία της.
9. Η τάση να ιατρικοποιείται και να ψυχιατρικοποιείται η κοινωνική ανυπακοή είναι ένα ακόμα τεράστιο πρόβλημα στη συμβατική Ευρω-Αμερικανική ιατρική. «Η Ιατρική, σύμφωνα με τον Foucault, έγινε το μέσο με το οποίο το κράτος έλαβε μεγαλύτερη δύναμη πάνω στα σώματά μας, γινόμενος ο επίσημος διαιτητής αυτού που μπορεί να θεωρηθεί «φυσιολογικό» (υγιές) και «μη φυσιολογικό» (άρρωστο)». Όσο πιο στενά προσδιορίζει η επιστήμη τι είναι φυσιολογικό, τόσο πιο πολύ το κράτος μας ελέγχει. Αν κάνει διάγνωση ότι είσαι μη φυσιολογικός… αυτό σημαίνει μια κοινωνική αντίδραση και παρέμβαση» (Jonathan Marks, Γιατί Δεν Είμαι Επιστήμονας: Ανθρωπολογία και Μοντέρνα Γνώση, UC Press 2009, σ.69). Δυστυχώς άρχισα να διαβάζω το φανταστικό αυτό βιβλίο πολύ αργά για μια πιο ενδελεχή ενσωμάτωση της ανάλυσης του Marks στην εργασία μου.
10. Ένας ή δύο θάνατοι μέσα σε μια δεκαετία από ένα φυτικό συμπλήρωμα ή θεραπεία είναι αρκετός για τον FDA για να απαγορέψει φυτικά φάρμακα (σύγκρινε με την υποσημείωση 6 πιο πάνω). Η διαφθορά της διαδικασίας (μη) έγκρισης του FDA είναι αρκετά ξεκάθαρη, με τα κεφάλαια για έρευνα της φαρμακευτικής βιομηχανίας, και το περιστρεφόμενο άνοιγμα ανάμεσα σε άτομα που δουλεύουν στην κυβέρνηση και την ιδιωτική βιομηχανία (γραφειοκράτες των υπουργείων στο διοικητικό σκέλος έχουν ένα ανάλογο σύστημα με την άμυνα/μυστικές υπηρεσίες/εταιρίες ασφαλείας). Δισεκατομμύρια δολάρια κερδών παίζονται, και πατέντες με φυτά δεν είναι εύκολο να προωθηθούν.
11. Ο αριθμός των ασθενειών και τραυματισμών σε χώρους εργασίας στον ιδιωτικό τομέα ήταν 3,7 εκατομμύρια το 2008, και πάνω απ’ τους μισούς είχαν σαν αποτέλεσμα χαμένες μέρες, μεταθέσεις, ή περιορισμούς. 940.000 αναφέρθηκαν στο δημόσιο τομέα. Επίσης, «Η προκαταρκτική αποτίμηση των θανάσιμων εργατικών ατυχημάτων στις ΗΠΑ ήταν 5.071 το 2008, ενώ συνολικά το 2007 ήταν 5.657… Η επιβραδύνουσα οικονομία ήταν ένας παράγοντας σε ένα τουλάχιστον μέρος αυτής της μείωσης» (από την ιστοσελίδα του Υπουργείου Εργασίας).
12. «Συνέβησαν περίπου 3,6 εκατομμύρια τραυματισμοί σε αυτοκινητόδρομους στις ΗΠΑ το 2001… Περίπου 3,3 εκατομμύρια απ’ αυτούς αφορούσαν επιβάτες οχημάτων. Οι υπόλοιποι αφορούν ποδηλάτες». Και «οι απώλειες που καταγράφηκαν συνολικά στις μεταφορές υπολογίζονται σε 45.026 το 2006. Οι θάνατοι σε αυτοκινητόδρομους αντιπροσωπεύουν περίπου το 95% απ’ τις καταγραμμένες απώλειες (από την ιστοσελίδα του Υπουργείου Μεταφορών).
